Καθηγητής Γιάννης Πανούσης






Ενεργοποιήστε την Javascript για να συνεχίσετε!

Άρθρο του Γ. Πανούση στην Εφημερίδα των Συντακτών



Άρθρο του Γιάννη Πανούση στην Εφημερίδα των Συντακτών με τίτλο: "Παίζεις ζάρια με την Ιστορία;". 25-11-2014

 

Παίζεις ζάρια με την Ιστορία;

 

Τίποτε, τίποτε δεν μπορεί να συμβεί,

αυτό είναι το «τιποτένιο» δράμα μου.

Τιτίνα Δανέλλη, Έρως διατηρητέος… έως…

 

Η αυταπάτη της προσωπικής «απαλλαγής» από τις συνέπειες της κρίσης και η εθνική ψευδαίσθηση της «εξαίρεσης» από την τιμωρία της Ιστορίας θέτουν σε κίνδυνο βασικές αρχές και λειτουργίες του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Πριονίζουμε μόνοι μας το κλαδί της επιβίωσής μας.

Κουρασμένοι, δεν είμαστε πλέον σε θέση να ψηφίσουμε κανόνες δημοσίου συμφέροντος.

Κορεσμένοι, δεν είμαστε πλέον σε θέση  να τηρήσουμε κανόνες χωρίς αποκλίσεις.

Κερματισμένοι, δεν είμαστε πλέον σε θέση να ενώσουμε δυνάμεις για το γενικό καλό.

Πένητες (ιδεολογικά) και πλάνητες (πολιτικά) δεν σκοπεύουμε να θυσιάσουμε τίποτα από τον κακό μας εαυτό (του χθες) για να κληροδοτήσουμε – έστω προς όφελος των παιδιών μας – έναν καλύτερο κόσμο (για το αύριο). Αισθανόμαστε «ξένοι» μέσα στο στενό κουστούμι των νόμων αλλά και αδικημένοι μέσα στο «φαρδομάνικο πουκάμισο» της ανομίας.

Μισούμε τη συναίνεση διότι τη θεωρούμε προδοσία και υποχώρηση αρχών (!)

Μισούμε τα όρια του (κάθε) παιχνιδιού διότι τα θεωρούμε ένδειξη ανελευθερίας (!)

Μισούμε τον εαυτό μας διότι δεν είμαστε τόσο επαναστάτες (!) όσο θάπρεπε.

Νιώθουμε ότι απειλούμαστε όχι από την έλλειψη σχεδίου αλλά από το φόβο ύπαρξης σχεδίου επιβίωσης με όρους και όρια.

Ο εχθρός (εξακολουθεί να) είναι εντός του στρατοπέδου ενώ εμείς (εξακολουθούμε να) τον ψάχνουμε εκτός.

Οι δύο κόσμοι, ο σκληρός πραγματικός και ο ναρκισσιστικός εικονικός, δεν συναντώνται ποτέ στον έλληνα γι’ αυτό είναι αδύνατο να χτισθεί άλλο αύριο με τις λογικές του χθες.

Άλλοτε χρησιμοποιούμε τους ίδιους όρους (π.χ. δημοκρατική παράταξη, κεντροαριστερά) για να εκφράσουμε διαφορετικά νοήματα κι άλλοτε δανειζόμαστε ιδεολογηματικούς χρησμούς αυτο-θεραπείας από τους αρχαίους προγόνους μας.

Τόσο φοβισμένοι κι ανασφαλείς και τόσο εγωπαθείς και ισχυρογνώμονες! Τόσο που σε λίγο δεν θα το αντέχουμε ούτε εμείς οι ίδιοι και θ’ αρχίσουμε να αλληλοτρωγόμαστε (άλλωστε τέτοιες ευκαιρίες πάντοτε μας δίνονται ή και προκαλούμε μόνοι μας).

Άγγελοι της Κάθαρσης και Δαίμονες της Έκ-πτωσης, συνετοί συμφωνούντες και ακραίοι διαφωνούντες, υποστηρικτές και υπονομευτές των θεσμών (και της ίδιας της Δημοκρατίας) κινούνται άναρχα ανάμεσα στην ψυχαναλυτική αυταπάτη και τον πολιτικό τζόγο.

Κι όλα, κι όλοι, μέσα σ’ ένα πλαίσιο μικρό-κοσμου λες και το παγκοσμιοποιημένο αύριο ανήκει στην αρμοδιότητα άλλων, λες και η πραγματικότητα μπορεί να περιμένει το αποτέλεσμα αυτών των άγονων αναμετρήσεων (προσωπικού; κομματικού; παρεϊκού;) κύρους.

Προλαβαίνουμε να αυτο-αδικηθούμε πριν μας αδικήσουν οι άλλοι.

Πανικός ή σχέδιο, σωφροσύνη ή ανέξοδη ρητορεία, αμήχανη παθητικότητα ή ενεργητική «πολιτική μηχανή»;

Ανευθυνότητα υπεύθυνων ή υπευθυνότητα ανεύθυνων;

Ηθική της αριστεράς (και τα κάθε αριστερού) ή business ethics;

Απόγνωση ή εξέγερση;

Πάσχουμε από έλλειψη σοβαρού Κράτους (όχι δεξιόστροφου ή αριστερόστροφου, απλώς σοβαρού), πάσχουμε από έλλειψη σταθερών αρχών (όχι αρχηγών, απλών αρχών), πάσχουμε από έλλειψη κοινής λογικής (όχι πολιτικοκομματικής, απλώς κοινής), πάσχουμε από έλλειψη μεταρρυθμίσεων (όχι ρυθμίσεων, απλώς μεταρρυθμίσεων).

Χαμένος χρόνος, χαμένες ευκαιρίες, χαμένες πολιτικές, τελικά χαμένοι άνθρωποι. Κι όλα στο βωμό της αυτάρεσκης δικαίωσης: «Κερδίσαμε τις εκλογές».

Ο κομματικός ανταγωνισμός über alles. Οι ιδεολογικοί μύθοι «σκοτώνουν» την πραγματικότητα (ακόμα κι όταν γνωρίζουμε ότι η πραγματικότητα θα σκοτώσει ανθρώπους).

Πάσχουμε ανίατα. Και το χειρότερο: δεν υπάρχει «γιατρός» να μας πει την αλήθεια και να μας δώσει συνταγή θεραπείας.