Καθηγητής Γιάννης Πανούσης






Ενεργοποιήστε την Javascript για να συνεχίσετε!

Εντολοδόχοι και του Θεού;



Άρθρο στην εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ", 10/01/2011

 

Ποτέ μην πεις
άφες αυτοίς ουκ οίδασι τι ποιούσι
Αυτό που κάνουνε το ξέρουνε καλά
Νάντια Βαλαβάνη, Στην πόλη της μακριάς προσμονής


Τώρα που πολλοί εξεπλήρωσαν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα τις άγιες μέρες των Χριστουγέννων, ως πιστοί μιας χρήσης, είναι ώρα να επανεξετάσουμε τις σχέσεις μας με τις «ανώτερες δυνάμεις». Κι αυτό το λέω γιατί οι Ελληνες έχουν αυτοπροσδιοριστεί σαν περιούσιος λαός με την υστεροβουλία της (αναμενόμενης;) παρέμβασης του Θεού της Ελλάδας στις δύσκολες περιστάσεις. Με αυτά και με αυτά άλλοι κάθονται με σταυρωμένα χέρια (αφού θα μας σώσει ο φιλέλλην Θεός) κι άλλοι επωφελούνται της αδράνειας (πιστεύοντας περισσότερο στον Μαμωνά).

ΣΕ κάθε περίπτωση η χώρα έχει γεμίσει από «Θεούς». Θεοί της μπάλας, θεοί του τραγουδιού, θεοί του χρηματιστηρίου, θεοί της τηλεόρασης. Και πλάι τους διάφοροι «Ισόθεοι». Αγιες πολιτικές οικογένειες, άγιοι Μητροπολίτες, άγιοι (και καθαγιασμένοι) μαραθώνιοι «αγάπης».

ΒΕΒΑΙΑ, ως γνωστόν, όπου υπάρχουν άγιοι (ή για να ανακηρυχθούν κάποιοι ως άγιοι) πρέπει να κυκλοφορούν και αμαρτωλοί.

ΤΟ άγιον υπουργείο Παιδείας (sic) κυνηγάει τους αμαρτωλούς καθηγητές πανεπιστημίου. Το άγιον υπουργείο Υγείας τα βάζει με τους αμαρτωλούς καπνιστές. Το άγιον υπουργείο Υποδομών αποφαίνεται ότι ένοχες είναι οι συγκοινωνίες.

ΟΛΟΙ αυτοί οι άγιοι (πολιτικοί και όχι μόνον) πατέρες θέλουν ν' αλλάξουν τον υπάρχοντα (και εν μέρει κατασκευασθέντα από τους ίδιους) κόσμο κατά το δοκούν.

ΤΟ πέρασμα από τη διερεύνηση του κόσμου στη μεταβολή του, δηλαδή η δυνατότητα συναρμολόγησης, ανακατασκευής ή επισκευής των Ελλήνων με βάση το Μνημόνιο, έχει όρια. Ο μετα-Μνημονιακός άνθρωπος, ως τέρας τού Φρανκενστάιν, προβληματίζει τους διανοητές για το τίμημα που ενδέχεται να πληρώσει η κοινωνία μας εισερχόμενη σ' αυτό «το νέο θαυμαστό κόσμο».

ΤΟ ερώτημα της πηγής των ηθικών μας αξιών, αν δηλαδή είναι ο καπιταλιστικός ουρανός ή η φτωχομάνα γη, επανέρχεται δριμύτερο, καθώς επενδύεται και με τον επικρεμάμενο κίνδυνο της αυθαιρετούσης άλογης βιοεξουσίας των κυρίαρχων. Από τη μια, η αλαζονεία κι από την άλλη, ο φόβος. Από τη μια, τα προσδοκώμενα κέρδη από την εμπορική εκμετάλλευση κι από την άλλη, η μοναδικότητα της ανθρώπινης αξίας και αξιοπρέπειας.

ΠΩΣ ακριβώς φαντάζονται οι θεοί των αριθμών τον μετα-Ελληνα; Φοβισμένο και άβουλο ή εξεγερμένο;

Η επινόηση του μέλλοντός μας, η (προ)κατασκευή πανομοιότυπων ή ομοιαζόντων με ελεύθερο άνθρωπο πλασμάτων συνδέεται με την αποκληρονομοποίηση των πολιτισμικών δεδομένων, δηλαδή με την ίδια την αυτογνωσία του. Αυτό το ρίσκο του «κενού» δεν ανήκει στο ΔΝΤ αλλά σ' εμάς τους ίδιους.

ΧΩΡΙΣ παρελθόν και παρόν δεν υπάρχει μέλλον. Οι «ισόθεοι» κλώνοι της μεταπολιτικής θα πληρώσουν πρώτοι το τίμημα αυτής της «βλασφημίας» και «ύβρεως».