Καθηγητής Γιάννης Πανούσης






Ενεργοποιήστε την Javascript για να συνεχίσετε!

Του Πάθους, του Βάθους ή του Λάθους;



Άρθρο στην εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ", 29/03/2010


Τα άσπρα του μαλλιά τα βάφει μαύρα
τα μισά
θαρρώντας πως κάποιοι
θα τον νομίσουν σοφό
κι άλλοι νέο
Omar Pound, Ο συμβιβασμός (μεταφρ. Αντ. Μακρυδημήτρης)


Τώρα που οι περισσότεροι Ελληνες βεβαιώθηκαν ότι τα επόμενα χρόνια θα κινηθούμε σαν μεθυσμένες μέλισσες μέσα στο τετράγωνο «Ανομία-Παρανομία-Διαφθορά-Ανασφάλεια», τώρα ίσως πρέπει να συλλογιστούμε και να αναλογιστούμε.

ΕΙΜΑΣΤΕ υπερήφανοι για τα πάθη μας, καθώς (πιστεύουμε ότι) μας κάνουν ξεχωριστούς (μήπως και περιούσιους;) μέσα στο ευρωπαϊκό ή παγκόσμιο χωριό, όταν όμως έρχεται η στιγμή να πληρώσουμε τις συνέπειες της «αιματώδους» κοινωνικής συμπεριφοράς, τότε σφυρίζουμε αδιάφορα.

Ο μάγκας Ζορμπάς όμως πρέπει να καταβάλει το τίμημα (όποιο κι αν είναι αυτό) και δεν το ρίχνει στην κακιά στιγμή ή στον κακό πλαϊνό. Πρώτος, λοιπόν, μύθος με τον οποίο αυτο-παραμυθιαζόμαστε είναι η αιώνια ανέμελη νιότη.

ΔΕΥΤΕΡΟΣ μύθος η αενάως (επαν)ερχόμενη ελπίδα (ή σανίδα) σωτηρίας. Επειδή η ιδεοληπτική μας άβυσσος δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος αλληλοβαυκαλιζόμαστε ότι έξαφνα κάτι θα συμβεί, κάτι θα σκαρφιστεί ο θεός της Ελλάδας και θα παρέμβει για να μας σώσει πριν βουλιάξουμε και πνιγούμε. Αυτό το απο-ενοχοποιητικό σόφισμα μάλλον διαμορφώθηκε στα τρίσβαθα του φόβου μας (τον οποίο «εξιδανικεύουμε» σε εθνικό Πεπρωμένο). Οποιος, όμως, κάνει τον ικανό κολυμβητή που βουτάει στα βαθιά νερά οφείλει να γνωρίζει ότι οι παγίδες του Βυθού είναι συχνά θανατηφόρες (πολλώ μάλλον όταν τελειώνει και το οξυγόνο).

Ο τρίτος μύθος σχετίζεται με την πεποίθηση ότι αν κάνουμε επί μακρόν τα ίδια λάθη κάποτε το Λάθος θα μετουσιωθεί σε Σωστό. Ψηφίζουμε επί 36 χρόνια τα δύο μεγάλα κόμματα, καταγγέλλουμε το πολιτικό σύστημα διακυβέρνησης και ξαναψηφίζουμε τα ίδια κόμματα (για να τα εκδικηθούμε ή γιατί έτσι θ' αλλάξουν;)

ΣΤΗΡΙΖΟΥΜΕ τις ίδιες προεδρικές ποδοσφαιρικές ομάδες, καταγγέλλουμε το στημένο πρωτάθλημα και πηγαίνουμε στο γήπεδο για να κερδίσει «η φανέλα». Είμαστε όμηροι στο ίδιο πελατειακό σύστημα (δημάρχων, πρυτάνεων, μεγαλογιατρών/μεγαλοδικηγόρων), δυσφορούμε με τη διαφθορά και μετά υποχωρούμε μπροστά στους κινδύνους αλλαγής και διαιωνίζουμε τη διαπλοκή.

ΤΟ Πάθος και το Βάθος σίγουρα οδηγούν σε λάθη.

ΤΟ Μέγα όμως Λάθος είναι ότι πιστεύουμε ότι ξέρουμε να χειριζόμαστε τα λάθη μας. Αυτό τελικά θα μας ρίξει στο Κενό.

ΥΓ. Καλό Πάσχα σημαίνει Ανάσταση. Ο,τι κι αν ο καθείς ελπίζει να προκύψει μετά.