Καθηγητής Γιάννης Πανούσης






Ενεργοποιήστε την Javascript για να συνεχίσετε!

Ευταξία χωρίς όρια;



Άρθρο στην εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ", 14/12/2009


Κι όταν δεν έχω συμπαίκτη ανακατεύω τα χαρτιά ώσπου να φανεί ο αντίπαλος εαυτός μου
Τ. Κουράκης, Ιερωτικόν


Λόγω της (επι)κρατούσας γενικευμένης σύγχυσης και ανομίας, αισθάνομαι την ανάγκη να επανέλθω σε ορισμένα αυτονόητα.

Η ΑΜΕΣΗ σύνδεση της Αστυνομίας από τη μία με το Δίκαιο και από την άλλη με την Εξουσία την καθιστά κρίσιμο θεσμό του Κράτους Δικαίου και της Δημοκρατίας.

Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ (κατά)χρησης της νόμιμης βίας, που της παρέχεται, η καταστολή μέσω δημόσιας και πολιτειακής βίας συγκρούονται με τις ατομικές ελευθερίες των πολιτών και μπορεί να καταλήξουν σε μια Αστυνομο-τρομο-κρατία. Μπορεί η Αστυνομία, ως πολιτική ενέργεια που αποτρέπει τους κινδύνους διατάραξης της δημόσιας τάξης, να εντάσσεται στα όργανα του επίσημου ελέγχου του εγκλήματος, όμως η εμπλοκή της Αστυνομίας στην πολιτική ζωή του τόπου και η πολιτική εργαλειοποίησή της από τους κομματικούς μηχανισμους συνιστούν διαχρονικό ελληνικό (ίσως -και όχι μόνο) φαινόμενο. Η αποτελεσματική άσκηση του κοινωνικού ελέγχου προϋποθέτει ένα minimum πολιτικής δημοκρατίας και νομιμοποίησης καθώς και ένα maximum κοινωνικής συναίνεσης.

Η ΕΠΙΣΗΜΗ Πολιτεία ορίζει το έγκλημα, η κοινωνία αποδέχεται τους όρους αντεγκληματικής πολιτικής και τα όργανα της τάξης εφαρμόζουν τους νόμους, ελεγχόμενα από τη λαϊκή κυριαρχία. Στο σύστημα αυτό δεν μπορεί να υπεισέρχεται το «πολιτικό κριτήριο», διότι τότε δεν πρόκειται για μηχανισμό απονομής της ποινικής δικαιοσύνης αλλά για μηχανισμό «διαχείρισης» των πολιτικών αντιπάλων.

Η ΤΡΙΓΩΝΙΚΗ σχέση «Κράτος-Αστυνομία-Πολίτης» συναντιέται στην υποχρέωση των αστυνομικών «για την προστασία του δημοκρατικού πολιτεύματος στο πλαίσιο της συνταγματικής τάξης» και της ασφάλειας με σεβασμό στα δικαιώματα.

Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ εξουσία πραγματώνει μεν τη δημόσια τάξη αλλά πάντοτε εντός των συνταγματικών πλαισίων. Η αστυνομία ως κοινωνική λειτουργία, αλλά και ως θεσμική λειτουργία, πρέπει να στοχεύει στην προστασία και τη ρύθμιση της κοινωνικής τάξης, δηλαδή του χώρου άσκησης δικαιωμάτων.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ και διατήρηση αισθήματος ασφάλειας δεν φαίνεται να είναι όμως πάντοτε συμβατές με την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών. Υπενθυμίζω ότι ελευθερία (και γενικότερα: ελευθερίες) χωρίς μετριοπαθή άσκηση της εξουσίας και χωρίς δημοκρατικό έλεγχο «των ελεγχόντων» δεν είναι δυνατή.

Ο ΣΥΜΦΙΛΙΩΤΙΚΟΣ, συμβιβαστικός, διαιτητικός, διαμεσολαβητικός ρόλος της Αστυνομίας, ο οποίος θα καθιστούσε μακροπρόθεσμα «περιττούς» τους μηχανισμούς ποινικού ελέγχου και ποινικής καταστολής και θα κινητοποιούσε αυτορρυθμιζόμενους κοινοτικούς θεσμούς, παραμένει όραμα, ακόμα και στη «σοσιαλιστική Ελλάδα» με τους «αντικρατιστές», «αναρχοαυτόνομους» υπουργούς.

ΥΓ.: Παρακαλώ όσοι (δια)στρεβλώνουν τις απόψεις μου για το πανεπιστημιακο άσυλο να κάνουν τον κόπο να τις ξαναδιαβάσουν.