Καθηγητής Γιάννης Πανούσης






Ενεργοποιήστε την Javascript για να συνεχίσετε!

Υπάρχει αμυντικό μίσος;



Άρθρο στην εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ", 30/11/2009


Πάντα είμαστε ξένοι στους κόσμους των άλλων. Γι' αυτό τους είμαστε θεοί πάντα. Μας λατρεύουν ή μας σταυρώνουν.
Δ. Γαβαλάς, Σχέση

Η κοινωνία της διακινδύνευσης και η κοινωνία των 2/3 καταλήγουν συνήθως σε μια πολιτική μηδενικής ανοχής, δηλαδή στην ποινικοποίηση της κοινωνικής αποτυχίας και στον αποκλεισμό των «διαφορετικών». Τα κριτήρια, γνωστά: φυλή, φύλο, θρησκεία, σεξουαλικές προτιμήσεις. Ετσι η φυλή μετεξελίσσεται όχι μόνο σε κρίσιμο στοιχείο πολιτικής ταυτότητας, αλλά και σε «νομιμοποιητική» βάση μιας (κρατικής) διακριτικής μεταχείρισης.

Ο ρατσισμός συνδέεται με την εγκληματικότητα, το σύστημα απονομής της ποινικής δικαιοσύνης και την εγκληματοποίηση.

Η φυλετικοποίηση, δηλαδή η διακριτική μεταχείριση των ανηκόντων σε άλλη φυλή πλην της λευκής, εμφανίζεται τόσο στην αστυνομία όσο και στη Δικαιοσύνη.

Η ΔΕ αντίδραση μαύρης βίας και λευκού ρατσισμού πολλές φορές παίρνει εκρηκτικές διαστάσεις.

Ο λευκός και ο μαύρος δείκτης της εγκληματικότητας συνιστούν κατασκευές μη αξιόπιστων συσχετίσεων, που βασίζονται συχνά σε πολιτισμικές προκαταλήψεις. Η προκατάληψη ή η αρνητική πρόσληψη του άλλου ή της ομάδας του καταλήγουν σε φυλετικά εγκλήματα (αφού προηγουμένως έχουν κατηγορήσει την πολυπολιτισμικότητα ως γενεσιουργό αιτία του εγκλήματος).

ΜΟΛΟΝΟΤΙ δεν υπάρχει συμφωνία ανάμεσα στους κοινωνικούς επιστήμονες ως προς τον ορισμό του εγκλήματος μίσους (hate crime), το κίνητρο επιλογής του δράστη (προκατάληψη κατά ομάδας) συνεχίζει να 'ναι το κρίσιμο χαρακτηριστικό.

ΔΕΝ πρόκειται στην πραγματικότητα για «καθαρό μίσος», αλλά για αντιλήψεις, στάσεις, συμπεριφορές και πράξεις που αφορούν ορισμένη κοινωνική κατηγορία.

Ο ΦΟΒΟΣ, η υποψία και η ανασφάλεια κάνουν να εξισούται το «έγκλημα» με το «έγκλημα του μαύρου» και η καταστολή να θεωρείται «λευκό χρέος».

Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ του όχλου ή το πνεύμα της κοινότητας με τα φυλετικά ή εθνοτικά γνωρίσματα και η πίεση για ομοιομορφία προκαλούν έναν ομαδικό ψυχισμό των πολλών ή των γηγενών ή των «καθαρών», που όχι μόνον καταστρέφουν την ανοικτή κοινωνία της ανεκτικότητας αλλά δημιουργούν και συλλογική συνείδηση μίσους και προκατάληψης.

ΟΠΩΣ όμως υπάρχουν ομάδες-στόχοι, έτσι έχουν δημιουργηθεί και ομάδες-μισητής δράσης. Φαύλος κύκλος με υπόγειες διασυνδέσεις.

ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ μίσους στρέφονται μεν κατά ευάλωτων φυλετικών στόχων, αλλά πίσω από τις επιθέσεις συχνά κρύβονται και πολιτικοί ή οικονομικοί στόχοι των οργανωμένων δραστών. Αυτό να μην το ξεχνάμε.

ΥΓ.: Δεν σκεφτόμαστε μήπως ανοίγοντας «τον ασκό του μίσους» μπορεί κάποτε να βρεθούμε κι εμείς «απροστάτευτοι» μπροστά σε ισχυρότερους εχθρούς που τους «ενοχλούμε» (ιστορικά ή γεωπολιτικά);