Καθηγητής Γιάννης Πανούσης






Ενεργοποιήστε την Javascript για να συνεχίσετε!

Αντέχεται τόση (ιδιωτική) μοναξιά;



Άρθρο στην εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ", 13/04/2009

Ηθελε να βγάλει από πάνω του
το ψεύτικο φιλί
Γ. Τριάντης, Το ψεύτικο φιλί

Είναι αλήθεια ότι όλοι και όλα μάς σπρώχνουν να υιοθετήσουμε ένα ατομικό μοντέλο επιβίωσης. Η έκ-πτωση της πολιτικής ηθικής, η αποθέωση της κοινωνικής ανομίας, η διάβρωση των μικροκοινωνικών μορφωμάτων (παρέες, γειτονιά, σόι) έχουν πείσει πολλούς ότι ο μόνος τρόπος για να μην καταστούν αναλώσιμοι είναι να αρνηθούν τη συμμετοχή τους σε οποιαδήποτε συλλογική λειτουργία. Το δικαίωμα στη μη-συμμετοχή αναγορεύεται σε ύψιστη διακήρυξη αυτοπροστασίας από τα κομματικά, συνδικαλιστικά, εκκλησιαστικά, λογοτεχνικά, πανεπιστημιακά, επαγγελματικά κυκλώματα (εξουσία).

ΑΝ ΤΑ παραπάνω συνδυαστούν και με τον φόβο θυματοποίησης από την τρέχουσα και καλπάζουσα εγκληματικότητα, τότε το σύνθημα «ο καθένας σώζει τον εαυτό του, ο καθένας περιφρουρεί μόνος του τον ιδιωτικό του χώρο» θα προκαλέσει γενικευμένη αποστασιοποίηση.

ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ για μια επίσημη αναγνώριση της μοναδικότητας της ύπαρξης του καθενός, ούτε για έναν άκρατο εγωισμό ή εαυτουλισμό, αλλά για μια δικαιολογημένη αλλεργία στις «υποκινούμενες» μάζες και στα «ακούνητα κινήματα». Οποιος αποφασίζει να ζήσει πριν από όλα για τον ίδιο (και τον στενό του οικογενειακό κύκλο) δεν θέλει το κακό των άλλων. Απλώς πιστεύει ότι η ελευθερία του είναι ακριβώς το να μην εξαρτάται από τους όποιους «άλλους». Ταυτόχρονα αποδέχεται την προσωπική ευθύνη στην ορθή ή λαθεμένη διαχείριση των κινδύνων της ζωής και δεν κρύβεται πίσω από τις ευθύνες των τρίτων. Οταν η ανοιχτή κοινωνία κλείνει τις πόρτες της και οι θεσμοί και οι φορείς κοινωνικής αλληλεγγύης απλώς φλυαρούν, τότε η αυτονομία του προσώπου και του πολίτη συνιστά, όχι απλώς μια συγκυριακή λύση ανάγκης, αλλά ίσως και τη μόνη αξιοπρεπή στάση.

ΟΤΑΝ δεν μας αναγνωρίζουν και δεν μας εγγυώνται το ελάχιστο της ανθρώπινης ασφάλειας (τροφή, δουλειά, εκπαίδευση, ασφάλιση), τότε προς τι η προσήλωση στις έννοιες του κοινού καλού και του δημοσίου συμφέροντος;

ΤΟ ΠΑΛΙΟ σλόγκαν «εκτός από τον καπιταλισμό υπάρχει και η μοναξιά» έχει μετεξελιχθεί σε «και εκτός του καπιταλισμού πάλι μόνοι είμαστε».

ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΟΙ (αν)αρμόδιοι αυτής της χώρας ας μελετήσουν καλά αυτή την πτυχή της κρίσης. Αν οι Ελληνες που πριν από καιρό πίστευαν ότι ο καθένας είχε και ένα δικαίωμα διεκδίκησης, σήμερα συνειδητοποιήσουν ότι το μόνο δικαίωμα που τους απέμεινε είναι αυτό της διά της απόσυρσης από τα κοινά σωτηρίας της ψυχής τους, τότε ό,τι και να ψηφίσουν στις εκλογές, η Μεγάλη Τρύπα της εθνικής μοναξιάς θ' ανοίξει ακόμη πιο πολύ για να χωρέσει 11 εκατ. ατομικές μοναξιές.