Τελικά, όλα επιτρέπονται;

Εκτύπωση | Αποστολή | Μοιράσου

Άρθρο στην εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ", 04/05/2009

Ενας παράλογος κόσμος
μερμηγκιών
αποκαλεί τρελό τον τζίτζικα
Κ. Μπεβεράτος, Ποιήματα

Δύο βασικές αρχές. Πρώτη. Κάθε επιστήμη στοχεύει στην αναζήτηση της αλήθειας και στην ανεύρεση αντικειμενικών στοιχείων, έξω και πέρα από προκαταλήψεις και υποκειμενισμούς. Οι επιστημονικές μέθοδοι πολλές φορές συγκρούονται με συστήματα αξιών ή πολιτικές επιλογές. Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα του ανθρώπου δεν πρέπει όμως να παραβιάζονται στο όνομα του όποιου εγχειρήματος, γι' αυτό και η επιστημονική έρευνα πρέπει να έχει όρια (όπως π.χ. τα προσωπικά δεδομένα), αφού δεν είναι ηθικά ουδέτερη και δύσκολα αυτο-ρυθμίζεται.

Η ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ έρευνα πρέπει να σέβεται τον ιδιωτικό χώρο ή και τις ευαισθησίες των ευπαθών ομάδων και να μην παραβιάζει «κλειστές δεοντολογικά θύρες». Το ίδιο ισχύει και για την εφαρμογή των προγραμμάτων αντεγκληματικής πολιτικής. Η διείσδυση εν είδει κατασκόπου στον ιδιωτικό ή προσωπικό χώρο πρέπει ν' ακολουθεί κώδικες εχεμύθειας και συναίνεσης. Η ηθική και η δεοντολογία συνδέονται με κοινωνικές αξίες, τις οποίες δεν πρέπει να παραβλέπει ο εγκληματολόγος-ερευνητής. Στερεότυπα, ταμπέλες, αποκαλύψεις μυστικών στο όνομα του ωφελιμισμού δεν πρέπει ν' αντιμετωπίζονται ως «αναγκαία κακά». Τα παραπάνω αφορούν βέβαια και τους δημοσιογράφους.

ΑΡΧΗ δεύτερη. Η «διαμάχη γύρω από τις αξιολογικές κρίσεις» πρέπει να θεμελιώνεται σε σταθερά κριτήρια (αληθείας) και όχι απλώς στις «θέσεις» όσων τις χρησιμοποιούν. Οταν από την όποια προσέγγιση/ανάλυση απουσιάζει η βασική αρχή αξιολόγησης (ή υποκρύπτεται ιδεολογική προκατάληψη), τότε ευκόλως καταλήγουμε σε ποινικοεννοιολογικές ασάφειες και εγκληματολογικομεθοδολογικές συγχύσεις.

ΚΑΘΩΣ μάλιστα τα θεωρητικά μας μοντέλα δεν είναι βέβαιο ότι αδράχνουν και αναπαριστούν πιστά την εγκληματική πραγματικότητα γυρεύουμε -δυστυχώς- λύσεις και κριτήρια διάκρισης στην έμμεση πολιτικοποίηση των σχετικών φαινομένων καθιστώντας τον κύκλο περαιτέρω «φαύλο».

Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ μιας πολιτικώς υποδόρειας δράσης της δικαιοσύνης αλλά και του νομοθέτη από τη μια απονομιμοποιεί τις ποινικοποιήσεις (έγκλημα είναι ό,τι η εξουσία και μόνο θεωρεί ως έγκλημα) κι από την άλλη περιορίζει σε μεγάλο βαθμό την αξιοπιστία των όποιων αποφά(ν)σεων.

ΟΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΙ δείκτες συνιστούν μια απλή «στατιστική ηθική», οι δικαστικές αξιολογήσεις αυτοεπιβεβαιώνουν το σύστημα εξουσίας και οι παραβάσεις του νόμου έχουν «από χέρι» πολιτικό (ίσως και επαναστατικό) περιεχόμενο και προσανατολισμό. Γενική σύγχυση, αλλά όχι γενική αθωότητα των επιχειρημάτων. Κάποιοι επωφελούνται από τις καθ' υπέρβασιν έρευνες και κάποιοι επωφελούνται από την ανομία. Κι αυτοί σίγουρα δεν είναι οι απλοί πολίτες.

ΥΓ. Γιατί τα γράφω όλα αυτά; Διότι τον τελευταίο καιρό όλοι (πολιτικοί, επιστήμονες, ΜΜΕ) «παίζουν» με τους νόμους, τους αστυνόμους και τους δικαιοφύλακες αγνοώντας (;) ότι έτσι ροκανίζουν όχι μόνο τους θεσμούς, αλλά και τα τελευταία απομεινάρια εμπιστοσύνης του λαού στις δίκαιες κρίσεις δικαίων δημοσίων λειτουργών (έστω ολίγων).