Καθηγητής Γιάννης Πανούσης






Ενεργοποιήστε την Javascript για να συνεχίσετε!

Σπονδη-λωτό;



Άρθρο στην εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ", 02/02/2009

Της ηλιόσοφης μέθης των αισθήσεων
της ηλιόχρονης φύσης των κυττάρων
της ηλιότροπης στέψης των αιώνων
Κ. Καρούσος, Τρεις ωδές

Συχνά αναρωτιέμαι αν υπάρχει κοινός -έστω ελάχιστος- ιδεολογικός ή κοινωνικός ή αξιακός παρονομαστής στα όσα φαινόμενα παρατηρούμε στη χώρα μας.

ΠΡΩΤΟ παράδειγμα: η μέθη της νίκης. Ολοι μοιάζει να επιδιώκουν, να τα δίνουν όλα για μια αίσθηση (συγκυριακής και θνησιγενούς) νίκης/επικράτησης επί των (όποιων) αντιπάλων. Μια νίκη χωρίς ηθική, χωρίς στέρεη βάση, χωρίς προοπτική. Μια νίκη που τη γλεντάνε στα καφενεία και τις ταβέρνες, στα κομματικά επιτελεία και τα τηλεοπτικά πάνελ, γνωρίζοντας όμως οι περισσότεροι ότι όσα βραχυπρόθεσμα κερδίζουμε (και δεν πετυχαίνουμε) τόσα η πατρίδα μας θα χάνει μακροπρόθεσμα.

ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ισχύουν ισομερώς και αλληλόχρεα για τα μπλόκα των αγροτών, για τα bloggs των ανώνυμων συκοφαντών, για τα μπλοκάκια των τάχατες σοβαρών εκσυγχρονιστών του κράτους, για τα μπλοκ επιταγών του μαύρου πολιτικού χρήματος των σκανδάλων.

ΔΕΥΤΕΡΟ παράδειγμα: η απολυτότητα των απόψεων/θέσεων. Ολοι οι κατέχοντες ή διεκδικούντες καρέκλες είναι (ή έστω δείχνουν) τόσο σίγουροι για τα επιχειρήματά τους και τόσο βέβαιοι για την απόλυτη αλήθεια που κατέχουν (εξ επιφοιτήσεως;), ώστε ευθέως ή πλαγίως αρνούνται ή υπονομεύουν κάθε διάλογο. Η αντίθετη άποψη αλλά και ο φορέας ή εκφραστής της είναι από χέρι χαμένος ή εξοστρακισμένος. Μία είναι η αλήθεια και ένας ο κάτοχός της.

ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ισχύουν ισομερώς και αλληλόχρεα για τους νέους και τους παλαιότερους Ελληνες του εσωτερικού ή του εξωτερικού, σωτήρες και φωστήρες της Παιδείας και των πανεπιστημίων, για τους αριστερούς ασυλάρχες, τους αστυνομοκτόνους νεο-τρομοκράτες, τους ακροδεξιούς μεταναστοφάγους και τους αυτο-αθωωνόμενους πρασινομπλέ διαχειριστές της εξουσίας και του δημόσιου χρήματος.

ΤΡΙΤΟ παράδειγμα: η δοξολόγηση της ανομίας και η νομιμοποίηση της διαφθοράς της παρέας. Οταν οι μισοί Ελληνες φιλοσοφούν ή παρασιτούν, οι άλλοι μισοί εφ-ορμούν στα δημόσια ταμεία, καταλαμβάνουν το κράτος εκ των ένδον και ανα-διανέμουν το εθνικό εισόδημα σε αθλητικούς παράγοντες, τοπικούς παραγοντίσκους και φιλανθρωπικά σωματεία. Σώζουν την ψυχή τους μέσω των υπεξαιρεθέντων χρημάτων. Τα παραπάνω ισχύουν ισομερώς και αλληλόχρεα για πολλά μορφώματα (όπως «μικροκοινωνίες πλούσιων πολιτών») και για γνωστούς (και πάντοτε εξαιρετέους των νόμων)... άρχες (ομαδάρχες, τοπάρχες, αυλάρχες).

ΠΟΙΟΝ κοινό παρονομαστή βρίσκουμε σε όλα αυτά; Κατά τη γνώμη μου, τη σιωπηρή ή και έκδηλη λαϊκή συναίνεση, συμμετοχή ή συνενοχή.

ΟΛΟΙ ξέρουν αλλά και όλοι «παίζουν» (χωρίς όμως όλοι να κερδίζουν).

ΙΣΩΣ θα 'πρεπε το μέλλον του τόπου ν' ανατεθεί στους μη συμμετέχοντες, τους μη σίγουρους και τους έντιμους. Με άλλα λόγια, σ' αυτούς που δεν κάνουν σπονδή στον Μαμωνά και δεν τρώνε τον λωτό της ένοχης λήθης.