Καθηγητής Γιάννης Πανούσης






Ενεργοποιήστε την Javascript για να συνεχίσετε!

Κατασκευές «άξιων τέκνων»;



Άρθρο στην εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ", 24/11/2008

Ποιο ήταν εκείνο που άξιζε πιο πολύ; Αυτά που έγραφε, που έλεγε, που σκεφτόταν ή ο τρόπος που ζούσε την ίδια του τη ζωή;
Αντ. Μακρυδημήτρης, Απορία

Θέλω να πιστεύω ότι πολλές αντιλήψεις και πρακτικές στην Ελλάδα οφείλονται σε αρχική παρεξήγηση η οποία, ύστερα από μακροχρόνια ομοιόμορφη «εφαρμογή», αποκτά ισχύ πεποίθησης και νόμου ότι έτσι έχουν τα πράγματα. Αυτή η πεπλανημένη πεποίθηση μεταβιβάζεται χωρίς αναστοχασμό και κριτική από γενιά σε γενιά και στο τέλος ενσωματώνεται στον ανθρωπολογικό τύπο του νεοέλληνα. Μια από αυτές τις πλάνες είναι η αξιοκρατία, όπως τη νοούν και τη σερβίρουν διάφορα κέντρα διαμόρφωσης συνειδήσεων.

ΚΑΤ' ΑΡΧΗΝ το «άξιος» δεν πρέπει να ταυτίζεται με τον επιδέξιο, ούτε η «αξιοσύνη» με την ικανότητα προσαρμογής σε όλες τις περιστάσεις.

ΑΣ ΜΗΝ ξεχνάμε ότι ο λαός λέει «άξιος ο μισθός σου» όχι μόνο σ' αυτούς που κάνουν το πρέπον αλλά και σ' αυτούς που ανταμείβονται για ύποπτες συναλλαγές.

ΑΝ «αξιοκρατία» είναι η (όποια) δικαίωση / προώθηση των ανθρώπων (του πνεύματος, της τέχνης κ.λπ.) με μοναδικό κριτήριο και γνώμονα τις πέραν του μέσου όρου ικανότητές του, τότε ασφαλώς κανείς δεν θα διαφωνούσε με τη συνολική αξιοκρατική λειτουργία της πολιτικής και της κοινωνίας. Πώς όμως μπορούμε να διακρίνουμε τους πραγματικά σπουδαίους άξιους από τους εικονικά κατασκευασμένους; Αξιος εστί αυτός που χαρακτηρίζεται έτσι από τον κύκλο του, από τα συμφέροντα που τον περιβάλλουν, από τα ΜΜΕ ή και από τον ναρκισσευόμενο εαυτό του; Αξιος εστί ο παλαιός μαφιόζος ή λαθρέμπορος ή λαμόγιο που δώρησε ένα μεγάλο ποσόν σε αγαθοεργίες εθνικού χαρακτήρα; Αξιος εστί εκείνος που μέσω κοσμικών διασυνδέσεων εμφανίζεται ως τιμητική προσωπικότητα σε διάφορα fora;

ΔΥΣΚΟΛΕΣ οι απαντήσεις και γι' αυτό αφήνουν χώρο στους χειριστές της κοινής γνώμης να πλασάρουν και να προβάλλουν ως άξιους κάποιες χρυσές μετριότητες, μόνο και μόνο ως αντέρεισμα σε πραγματικά άξιους, οι οποίοι όμως δεν υποκύπτουν στα θέλγητρα της (όποιας) εξουσίας.

ΕΝΑ τέτοιο φαινόμενο παρατηρούμε τον τελευταίο καιρό και στο Πανεπιστήμιο, το οποίο περνάει μία δομική και ηθική κρίση, αλλά δεν έχει καμία ανάγκη των επιπόλαιων και εμπαθών «αξιολογήσεων» των άξιων (;) τέκνων της αλλοδαπής (καθηγητές κατά βάση αμερικανικών πανεπιστημίων αμφίβολης αξίας) για να αυτο-μεταρρυθμιστεί.

ΑΡΚΕΤΟΥΣ αν-αξιο-παθούντες έχουμε σ' αυτή τη χώρα. Μη μας φορτώσουν και σωτήρες αξιο-λογούντες.

ΥΓ: Αξιοι και βέβαια υπάρχουν και είναι αυτοί που δεν το περηφανεύονται ούτε θεωρούν όλους τους άλλους ανάξιους λόγου.