Καθηγητής Γιάννης Πανούσης






Ενεργοποιήστε την Javascript για να συνεχίσετε!

Χωρίς «ολυμπιακό» μέτρο;



Άρθρο στην εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ", 25/08/2008

Ο παραβάτης αγωνιστικού κανόνα εθεωρείτο αποσυνάγωγος, άτιμος, ασεβής...
Δ. Παναγιωτόπουλου, Ολυμπιακοί Αγώνες

Είναι αλήθεια ότι ο αθλητισμός τροφοδοτεί τη δημοκρατική φαντασίωση της ισότητας. Είναι επίσης αλήθεια ότι γύρω από τον αθλητισμό διατυπώνονται ιδεολογήματα περί ανωτέρας φυλής, εθνικής υπεροχής, και άλλα συναφή που αρκετές φορές οδήγησαν σε περιπέτειες τους λαούς.

ΑΝ ΤΟ fair play και το αθλητικό πνεύμα αποτελούσαν κάποτε χαρακτηριστικό ενός κόσμου ύφεσης, κοινωνικής δικαιοσύνης, προοπτικής ή ελπίδας, οι αλλοιώσεις του Ολυμπιακού Πνεύματος αποτελούν αδιάψευστο μάρτυρα μετάλλαξης του (παγκόσμιου) τοπίου. Αλλος αθλητισμός σ' αυτήν τη (διεθνή) κοινωνία δεν είναι δυνατός.

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ Αγώνες (Ο.Α.) και η Παγκοσμιοποίηση συναντήθηκαν στο σημείο κρίσιμης επαφής της αθλητικής αγοράς (των εμπόρων, των επενδυτών, των χορηγών, των καταναλωτών) και της πολιτικής επικυριαρχίας σε πλανητικό επίπεδο, δηλαδή στην ασφάλεια.

Η ΓΙΟΡΤΗ της ειρήνης μετετράπη σε οιονεί πολεμική επιχείρηση και σε μια επιχείρηση διαπλοκής εταιρειών που κερδοσκοπούν στο όνομα του «ολυμπιακού φωτός». Από την άλλη οι Ολυμπιακοί Αγώνες ως (τηλεοπτικό) θέαμα προϋποθέτουν έναν «εικονικό» πόλεμο των σταδίων, βιονικούς ήρωες - μηχανές μιας κούρσας ή μιας ρίψης που δεν ενδιαφέρονται τόσο να υπερβούν τους νόμους της φύσης (όπως επέτασσε το αρχαίον κλέος), αλλά ν' αποδείξουν είτε την πολιτική (αθλητική) αρετή των κρατών τους, είτε την (υπερ)αξία των τυποποιημένων αθλητικών προϊόντων.

Η ΣΥΝΔΕΣΗ των Ο.Α. με τις επενδύσεις και τη διεθνή επιχειρηματικότητα αλλοιώνει το (όποιο) ολυμπιακό πνεύμα και η επιθετική αθλητική αγορά, έχοντας ως γνώμονα την ανταγωνιστικότητα, στην ουσία διαφθείρει την αγωνιστικότητα.

Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ «νόμος» των Ο.Α. δεν έχει καμία σχέση με το όποιο ιδεώδες ή το όποιο βαθύτερο πνευματικό νόημα του Ολυμπισμού. Ανάμεσα στα κέρδη της ασφάλειας και στην ασφάλεια των κερδών μπορεί να (δια)μεσολαβούν πολλά μεγάλα λόγια, όμως η αλήθεια είναι μόνο μία: οι Ο.Α. δεν γίνονται για τις αθλητικές επιδόσεις (άλλωστε στην αρχαιότητα δεν υπήρχαν ρεκόρ), αλλά για τις οικονομικές αποδόσεις, τις μιντιακές διαδόσεις ή και τις πολιτικές επιδόσεις των «ηρώων» του παγκοσμιοποιημένου κυρίαρχου συστήματος. Αυτό ας μας γίνει μάθημα για την μετα-κινέζικη ολυμπιακή μας εθνική πορεία και (γιατί όχι;) για την αυτο-γνωσία μας.

ΚΑΜΙΑ ιδεολογία αναβίωσης, ως επιστροφή στις (αθώες) ρίζες, καμία εθνική αυτοπεποίθηση δεν μπορεί να σβήσει από τη μνήμη του 2004 ούτε ότι χάθηκε το μέτρο, ούτε ότι περάσαμε αιφνιδίως σε ένα σύνδρομο καταδίωξης, σε μια μανία αυτολύπησης (βλ. ντόπινγκ).

ΜΗΠΩΣ τελικά πρέπει κάθε δύο χρόνια να διεξάγονται οι «ολυμπιακοί αγώνες» των προϊόντων και κάθε τέσσερα χρόνια οι ολυμπιακοί αγώνες των αθλητών;