Ελλάδα χωρίς σχέδιο επιβίωσης;

Εκτύπωση | Αποστολή | Μοιράσου

Άρθρο στο περιοδικό "MONTHLY REVIEW ", Ν. 39(104), Μάρτιος 2008

Οι αξίες όπως η δημοκρατία, η ισότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα συζητούνται σε παγκόσμια κλίμακα (στα διεθνή fora ή στα πανεπιστήμια και τα διάφορα blogs ), αλλά δεν συνιστούν ένα παγκόσμιο (και παγκοσμιοποιημένο) κεκτημένο. Πώς θα γινόταν άλλωστε αυτό όταν η πρωταρχική προϋπόθεση εγκαθίδρυσης και λειτουργίας των αξιών αυτών, δηλαδή η ειρήνη, αποτελεί ακόμα το μέγα ζητούμενο σε πολλά σημεία του πλανήτη;

Πέραν τούτου όμως, οι ίδιοι οι όροι (δημοκρατία, ισότητα, δικαιώματα) ερμηνεύονται ή κατά το δοκούν ή κατά τις περιστάσεις ή σύμφωνα με τα πολιτισμικά δεδομένα κάθε χώρας. Έτσι συναντάμε δικτατορίες να αυτοχαρακτηρίζονται Λαϊκές (ή μη) Δημοκρατίες, φονταμενταλιστικά καθεστώτα να θεωρούν την ισότητα ανδρών-γυναικών ως θρησκευτικό αμάρτημα, ή κατηγορίες με εθνοτικά, φυλετικά ή κοινωνικά χαρακτηριστικά να αποκλείονται από την κτήση και χρήση βασικών δικαιωμάτων.

Καλές οι οικουμενικές ή περιφερειακές διακηρύξεις περί δικαιωμάτων, αλλά καλύτερο θα ήταν να μην υπήρχε η διεθνής υποκρισία ως προς το αληθές περιεχόμενο τους.

Δεν είμαι βέβαιος ότι σ' ένα διεθνοποιημένο περιβάλλον και σ' ένα διευρυνόμενο κυβερνοχώρο μπορούμε εύκολα να μιλάμε για εθνικές αξίες που να έχουν πραγματικό αντίκρισμα/αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή και την κοινωνικοπολιτική συμπεριφορά της χώρας και των πολιτών.

Περισσότερο πρόκειται για «κεκτημένες ταχύτητες» ή για «αμυντικά συστήματα νοσταλγικού περιεχομένου» παρά για συνειδητές επιλογές τρόπου ζωής και δράσης.

Όταν π.χ. οι περισσότεροι Έλληνες αγνοούν το βάθος της ιστορίας τους, της γλώσσας τους, του πολιτισμού τους (αρκούμενοι σε ορισμένα τυποποιημένα σλόγκαν ή προπαγανδιστικά/παπαγαλίστικα κλισέ), πώς πιστεύουμε ότι έχουν ενστερνιστεί τις «αθάνατες ελληνικές αξίες»;

Η ταυτότητα του σημερινού και, ιδιαίτερα, του αυριανού Έλληνα θα συγκροτηθεί από στοιχεία κοσμοπολιτισμού, ξενοφοβίας και συγκεχυμένης μνήμης ή γνώσης για το ποιες αρχές του χτες μπορούν (και με ποιο περιεχόμενο) να είναι χρήσιμες και αναγκαίες. Ο ελληνισμός πάντοτε άλλαζε ταυτότητες στο διάβα της ιστορίας, με στρατηγικό στόχο την επιβίωση μιας μικρής ομάδας ανθρώπων που συσπειρώνονταν γύρω από τη γλώσσα τη θρησκεία, τον πολιτισμό. Σήμερα, δυστυχώς, οι αντικειμενικές συνθήκες δεν είναι οι ίδιες.

Για να μπορέσουμε να γίνουμε Οικουμενικοί Ευρωπαίοι Έλληνες και όχι euro greeks ή global greeks , χρειάζεται σχέδιο διατήρησης του ελληνισμού. Άραγε υπάρχει κάτι τέτοιο; Ποιος το επεξεργάζεται; Ποιος το ξέρει; Ποιος συμμετέχει; Πού τείνει; Ποιος το νομιμοποιεί; Πού βασίζεται αυτή η αισιόδοξη αυθυποβολή ενός περιούσιου λαού που η ιστορία τον αδικεί αλλά και τον δια-σώζει;

Όσο αυτές οι απλές ερωτήσεις δεν βρίσκουν απαντήσεις, δεν είναι ορθό ούτε πρέπον να συζητάμε για ειδικές αξίες, ειδικές Ταυτότητες και ειδικό μέλλον.