Καθηγητής Γιάννης Πανούσης






Ενεργοποιήστε την Javascript για να συνεχίσετε!

Timing της ασφάλειας ή της φιλίας;



Άρθρο στην εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ", 21/04/2008

Μη ψάχνετε σ' αυτά που λέω να βρείτε,
αντανάκλαση είναι όσων δεν λέω
Κ.Γ. Ταβουλτσίδης, Αναξ

Το καθοριστικό -για την ταυτότητα και την αποδοχή των Ελλήνων διανοουμένων- ερώτημα δεν είναι βέβαια οι γνώσεις, η πείρα, η διεθνής αναγνώριση αλλά το πότε παρεμβαίνουν στα γεγονότα του καιρού τους. Ο προβληματισμός για τον «πρόσφορο χρόνο» δεν στοχεύει στην απαξίωση των πνευματικών ανθρώπων της χώρας (με το στίγμα της «ουράς» της εκάστοτε κυβέρνησης), ούτε βέβαια στην αντικατάστασή τους από γιάπηδες τεχνοκράτες ή αριστερούς «μάγκες».

ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ όμως να διαφεύγει την προσοχή μας το «ανακλαστικό» timing σχολιασμού σημαντικών γεγονότων από τους διανοουμένους.

ΕΤΣΙ π.χ. επί Ανδρέα Παπανδρέου οι περισσότεροι διανοούμενοι αντιδρούσαν αυτοστιγμεί και αμελλητί σε οποιαδήποτε δήλωση ή απόφαση έθιγε την αριστερή τους καθαρότητα (σε ιδεολογικό επίπεδο). Επί Κ. Μητσοτάκη οι περισσότεροι διανοούμενοι -αν και διαφωνούσαν με τα μέτρα της κυβέρνησης- προτίμησαν τις «χαμηλές πτήσεις» (εν είδει συμβιβασμού συνύπαρξης). Επί Κ. Σημίτη οι κορυφές της ελληνικής διανόησης συντάχθηκαν, συμμάχησαν ή και συνέπραξαν. Αυτή η στάση δεν είναι από μόνη της «κακή επιλογή» αν -τιμώντας την ανεξαρτησία του πνεύματος και της γνώμης τους- επεσήμαιναν ή στηλίτευαν τα αρνητικά φαινόμενα της εποχής. Δεν έγινε όμως αυτό, με αποτέλεσμα επί Κ. Καραμανλή να έχει κανείς την αίσθηση ότι οι διανοούμενοι ξαναβρήκαν το φως τους και ξανάνοιξαν τ' αυτιά τους και ξανάρχισαν να αναλύουν ή και να καταγγέλλουν τα «κακώς κείμενα».

ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ όμως να κατανοήσω γιατί η πλειονότητα των δημοσιογραφούντων πνευματικών ανθρώπων δεν έγραφε λέξη για το ντόπινγκ τότε, δεν προέβλεπε την κρίση των πανεπιστημίων τότε, δεν διέκρινε τη στενή σχέση Κράτους - Δικαιοσύνης τότε, δεν ένιωθε την ακρίβεια τότε, δεν μετρούσε τη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό, την εγκληματικότητα τότε. Επειδή δεν πιστεύω ότι οι διανοούμενοι είναι «σιγουράτζες» και μιλάνε μόνον και όταν τους πάει το «περιρρέον κλίμα», επειδή εκτιμώ προσωπικά τη σκέψη και την πορεία πολλών, επειδή καμία χώρα δεν προκόβει αν δεν πιστεύει και στον λόγο ορισμένων ταγών, θεωρώ επιβεβλημένη την απάντηση από μέρους τους. Θα την αποδεχτώ όποια και να 'ναι. Τη σιωπή και την εύκαμπτη στάση ορισμένων δεν θ' αποδεχτώ ποτέ.