Καθηγητής Γιάννης Πανούσης






Ενεργοποιήστε την Javascript για να συνεχίσετε!

Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ. Η ηγεσία του που είναι;



Άρθρο στο περιοδικό "Νομικός Κόσμος", 01/11/2007

«Έκαστος εφ' ω ετάχθη!»
Κ. Μάντακας, Θρύψαλα

Οι πολιτικοί είναι επαγγελματίες, ποντάρουν και πάνε με τον αρχηγό που τους παρέχει μεγαλύτερες πιθανότητές επαν-εκλογής. Όμως, νομίζω πως τώρα τελευταία οι ανήκοντες στο ΠΑΣΟΚ το έχουν παρακάνει.

1.Ψήφισαν Σημίτη το 1996 για τους ίδιους λόγους που τον «έδιωξαν»· το 2004.

Υποτάχθηκαν αμαχητί σε μια μικρή ομάδα Σημιτοφυλάκων μετά δοξολόγησαν τους Γιωργακοφύλακες και χώρα Βενιζελοκινούνται.

Έτσι, όμως, ήταν πάντοτε οι πολιτικοί στην Ελλάδα: Χτυ­πούσαν το πρόσωπο που δεν τους συνέφερε πια, και αγιο­ποιούσαν το πρόσωπο που τους βόλευε, μετά ίδια επιχει­ρήματα αλλά αντεστραμμένα. Ο θάνατος της αξιοπιστίας του πολιτικού λόγου (και των «στροφών» που κάνουν οι τάχατες πιστοί και λοιποί παράγοντες) αλλά και η ανυπαρξία θεσμικών οργάνων και λει­τουργιών στο κόμμα επήλθαν νομοτελειακά με το όλο αυτό κωμειδύλιο της συναινετικής διαδοχής.

Το ένα εκατομμύριο των οικειο­θελών προσελθόντων στην κάλπη όφειλαν να γνωρίζουν ότι στην πραγματικότητα «σταύ­ρωναν» τον εαυτό τους. Τώρα τρέχουν να αυτο-εξιλεωθούν.

2. Τα φιλικά στο ΠΑΣΟΚ και στον Πρόεδρό του Media έκα­ναν στροφή 180ο εντός εικοσιτεσσάρων ωρών υπερ-προωθώντας την υποψηφιότητα του Βενιζέλου.

Ερώτημα : η (νέα) αλλαγή γραμμής οφείλεται στο ενδιαφέρον των ΜΜΕ για το μέλλον της δημοκρατικής παράταξης ή μια (νέα) αλλαγή στις σχέσεις Κράτου-ΜΜΕ προετοιμάζεται; Τα ΜΜΕ, πολλοί δημοσιογρά­φοι και ορισμένοι πολιτικοί κα­λούν τον Σημίτη ως εγγυητή των διαδικασιών διαδοχής. Με άλλα λόγια ζητούν από τον άν­θρωπο ο οποίος με αντιθεσμικό τρόπο έδωσε το δαχτυλίδι το 2004 στον Γ. Παπανδρέου να εξασφαλίσει τον θεσμικά άψο­γο τρόπο (!) αφαίρεσής του.

Ο πολιτικός ριψάσπις που δί­δαξε το «στρίβειν δια της καταγγελίας των υπολοίπων» επιστρατεύεται για να σώσει το παρόν όσων δεν έφυγαν. Ερώτημα: πιστεύει κάποιος στο ΠΑΣΟΚ ότι τα πηγαινέλα στα γραφεία με τηλεοπτική κά­μερα αλλάζουν το τοπίο;

3. Η ηθική, οι πολιτικές αρετές, οι αγνές προθέσεις των αρ­χηγών δεν αντανακλούν υποχρεωτικά την αγγελικότητα όλου του κομματικού μηχανι­σμού, ούτε συνιστούν απαρέγ­κλιτη δέσμευση για το πώς θα κυβερνήσει η νομενκλατούρα. Ο πολιτικός επικοινωνισμός (εί­τε αφορά κόμματα είτε πρόσωπα) έχει ένα όριο πέραν του οποίου δεν αποδίδει. Στην πο­λιτική μπορεί να μετράει το ότι «είμαστε αυτό που δείχνουμε», αλλά στην τελική απόφαση-ψήφο πιο πολύ εκτιμάται το πώς δείχνεις όταν είσαι βέβαιος ότι θα χάσεις ή θα κερδίσεις. Τέλος συμμετοχική δημοκρατία σημαίνει ότι συμμετέχουμε και στη διαχείριση (και ιδίως στον έλεγχο) των κοινών και όχι ότι η συμμετοχή μας εξαντλείται στις κάθε είδους ψηφοφορίες. Διαφορετικά εκφυλίζεται σε συν-ενοχική δημαγωγία.

Για ένα είμαι βέβαιος: η γιορ­τή της δημοκρατίας πάντα αρχίζει την επομένη των εκλο­γών και κυρίως αφορά όχι αυτούς που πήραν τις ψήφους αλλά αυτούς που έχουν απο­φασίσει να συνεχίσουν να ονειρεύονται και να αντιστέ­κονται.

4. Όπως δεν γίνεται αρχηγός επειδή σε αποκαλούν «Πρό­εδρο», έτσι και δεν γίνεσαι ηγέτης αν δεν χάσεις.

Στην ήττα (ή και στην προοπτι­κή ήττας) φαίνεται η στόφα του Αρχηγού (εξ ου και η πολιτική ύβρις του ρίψασπη και πάντοτε «υπο-κρυπτόμενου» Σημίτη). Στην, αναπάντεχης έκτασης, εκλογική πτώση του ΠΑΣΟΚ θάπρεπε να λειτουργήσουν τα αρχηγικά ανακλαστικά του Προέδρου του ως ανάχωμα, ως αντέρεισμα και -εν ανάγ­κη- ως γενναία αυτοθυσία. Το όλοι φταίνε, άρα κανείς, δεν έχει νόημα.

Ο Γ. Παπανδρέου έπρεπε να θέσει την παραίτηση του αμέσως στη διάθεση του ΠΑΣΟΚ και εφόσον εγένετο δεκτή νάρχιζε η φάση εκλογής.

Το ΠΑΣΟΚ το 2004 έχασε σε ηθικό επίπεδο και το 2007 ξανα-έχασε σε ψυχικό επίπεδο. Αυτός ο μεγάλος δημοκρατικός χώρος δεν έχει μόνον ανάγκη από στρατηγική, πρό­γραμμα, νέα στελέχη. Πρέπει να ξαναβρεί τη χαμένη του ψυχή. Αυτό τον αόρατο ιστό που συνδέει κάθε μέλος, κάθε ψηφοφόρο, κάθε πολίτη με την ηγεσία του Κόμματος. Αυτή την εμπιστοσύνη που μό­νον ένας πραγματικός ηγέτης μπορεί να εμπνεύσει και ιδίως να κινήσει γνήσιες, ειλικρινείς, σταθερές, ισότιμες σχέσεις με την Αριστερά.

Αρχηγός του ΠΑΣΟΚ πρέπει ν' αναδειχθεί αυτός που θα πι­στέψει στη Σοσιαλιστική Δημο­κρατική Αριστερά.

5. Μπορεί ο Γ. Παπανδρέου να έκανε τραγικά λάθη και νάχει την κακή συνήθεια να εμ­πιστεύεται ή να συνεργάζεται με τους ανθρώπους σε part time συνθήκες (κάτι σαν συμ-βάσεις επικοινωνίας εξάμηνης διάρκειας) όμως οι (αχ)άριστοι της εξουσίας (βουλευτές επικρατείας, πρόεδροι κομματι­κών οργανισμών κ.λπ.) που τον «πούλησαν» πριν «αλέκτωρ λαλήσαι...» πρέπει να γραφούν στον ατέλειωτο κα­τάλογο των εχθρών της στοιχειώδους πολιτικής ηθικής: Ενδιαφέρον επίσης έχει ποια θέση πήραν στον εμφύλιο πό­λεμο οι συγγραφείς, αρθρο­γράφοι, φίλοι των Media που υποστηρίζουν τον ένα ή τους άλλους (κυρίως τους «άλλους»), Σαν έτοιμοι από καιρό συντάχθηκαν και συστοιχήθηκαν άνευ ετέρου.

6. Όσο για τούς τρίτους, τέταρτους, πέμπτους πόλους και διεκδικητές καλά θάναι να μας πούνε με ποιον έχουν συμφωνήσει για κοινή ψήφο στο δεύτερο γύρο και για κοι­νή δράση σε περίπτωση νίκης. Όλα τ' άλλα περί προσφοράς στο λαό, στην παρά­ταξη κ.λπ. μάλλον πρέπει ν' αποφεύγονται γιατί η Ελλάδα είναι μικρή χώρα και η ιστο­ρία του καθενός/της καθεμιάς είναι λίγο-πολύ γνωστή.

7. Δυστυχώς, οι αλαζόνες του ΠΑΣΟΚ παραμένουν αλαζόνες, ίσως λιγότερο χαμογε­λαστοί αλλά εσαεί πάσχοντες από παντογνωσία και κυβερνητισμό. Αυτοί που στο­χεύουν να γκρεμίζουν τη δυναστεία των πολιτικών καλά θάναι νάναι οι ίδιοι πιο προσεκτικοί και συνεπείς και λιγότερο ασαφείς και πολυ­συλλεκτικοί.

Υ.Γ. Η περιβόητη συλλογικότητα και ενότητα του ΠΑΣΟΚ δεν επέβαλε την παραίτηση όλου του συνυπεύθυνου για την ήττα Πολιτικού Συμβουλίου; Αυτοί γιατί μένουν; Για να κριτικάρουν τους «άλλους» ή για να απ-αλλάξουν τους εαυτούς τους;