«Όλοι τζογάρουν στο παρόν και όχι στο μέλλον της Παιδείας»

Εκτύπωση | Αποστολή | Μοιράσου

Eφημερίδα "Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ " | 12/3/2007
Συνέντευξη στον ΣΩΤΗΡΗ ΛΕΤΣΙΟ

- Σφοδρές επικρίσεις αλλά και σοβαρή ένταση έχει προκαλέσει ο «νόμος-πλαίσιο» από καθηγητές και φοιτητές. Από την στιγμή που ομολογείται από όλες τις πλευρές η αναγκαιότητα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης δεν θα μπορούσε να επικράτηση κλίμα διαλόγου στα πανεπιστήμια; 
- Ανοιχτά πανεπιστήμια σημαίνει ανοιχτός διάλογος, ανοιχτά μυαλά, ανοιχτή νομοθεσία, ανοιχτοί ορίζοντες και προοπτικές για όλους. Εάν μια απ6 τις παραμέτρους αυτές «κλείσει» τότε όλο το σύστημα πέφτει. ’ρα στο πανεπιστήμιο δεν κρατάει μόνο ένας τα κλειδιά. Συνυπεύθυνοι είναι τα κόμματα , η κυβέρνηση, οι καθηγητές, οι φοιτητές και οι «λοιποί τρίτοι». Στη σημερινή όμως φάση δεν νομίζω ότι ο το επίκεντρο της διαμάχης είναι η ποιότητα των σπουδών ή τα εσωτερικά προβλήματα των ΑΕΙ, αλλά τα κομματικά οφέλη από την συντήρηση αυτής της κατάστασης δηλαδή πορείες, καταλήψεις. Κατ΄ επέκταση πρόκειται για προεκλογικά πυροτεχνήματα και όχι για προτάσεις ουσίας και μακροπρόθεσμης απόδοσης. Όλοι «τζογάρουν» στο παρόν και όχι στο μέλλον. 

- Η κατάθεση ενός τετραετούς σχεδίου δράσης από τα πανεπιστήμια προς το Υπουργείο Παιδείας δεν θα συμβάλλει σε ένα καλύτερο προγραμματισμό για αυτά έτσι ώστε να βελτιωθεί και η ποιότητά τους και να αποτραπούν περιπτώσεις κακοδιοίκησης; 
- Επί της αρχής έτσι είναι. Μόνο που προκύπτουν δύο τουλάχιστον κρίσιμα προβλήματα. Πρώτα το γεγονός ότι το κρατικό πανεπιστήμια δεν έχει μάθει ούτε να προγραμματίζει, ούτε να αναζητεί πόρους. Τα ζητάει όλα από το κράτος το οποίο και καταγγέλλει και παρακαλεί. Στη χώρα μας δεν υπάρχει κουλτούρα δημόσιου πανεπιστημίου, όπου η αυτοδιοίκηση του μεριμνά για «τα του οίκου της» και λογοδοτεί ως προς την επιμελή διαχείριση. Απλώς ζητάμε περισσότερα λεφτά από το κράτος και αρνούμασθε να δώσουμε λογαριασμό σε οποιονδήποτε. Το δεύτερο είναι ότι ακόμη και εάν τα ΑΕΙ θελήσουν να προβούν σε τετραετή προγραμματισμό αυτό σημαίνει πριν από όλα αυτοαξιολόγηση την οποία αρνούνται να κάνουν. ’ρα τα πράγματα έχουν εγγενείς δυσκολίες που χειροτερεύουν όταν το ΥΠΕΠΘ δηλώνει ότι από τον προγραμματισμό θα εξαρτηθεί η χρηματοδότηση, οπότε το όλο σύστημα πανικοβάλλεται και αναζητά διαφυγές στην επίκληση της «εμπορευματοποίησης», η οποία ουδεμία σχέση έχει σε αυτή την περίπτωση. 

- Γιατί η πανεπιστημιακή κοινότητα αντιδρά τόσο έντονα για το θέμα της αξιολόγησης; Δεν αποτελεί αυτή μια διαδικασία που θα καταστήσει τα πανεπιστήμια περισσότερο ανταγωνιστικά; 
- Το θέμα δεν έχει να κάνει με το φόβο να μην φανούν ατομικές υστερήσεις, καθώς οι περισσότεροι πανεπιστημιακοί είναι πολύ καλοί στον τομέα τους. Αλλά να μη αναδειχθούν οι οργανωτικές ελλείψεις και οι λειτουργικές αδράνειες. Ταυτόχρονα επικρατεί και μια γενικευμένη καχυποψία για τις προθέσεις του αξιολογητή. Νομίζω ότι με κατάλληλους χειρισμούς και με την ενεργοποίηση της πρώτης φάσης της αυτοαξιολόγησης θα ξεπεραστούν οι φόβοι και το σύστημα θα λειτουργήσει. 

- Πόσο εύκολο είναι για τα ίδια τα ιδρύματα να αναζητήσουν πόρους από τον ιδιωτικό τομέα αποκόπτοντας έτσι τον «ομφάλιο λώρο» από την κρατική επιχορήγηση; Θα αποκτήσουν έτσι την πολυπόθητη αυτοδυναμία τους; 
- Δεν υπάρχουν εσωτερικές δομές για ένα τέτοιο άνοιγμα και κανείς δεν έχει μάθει να σκέφτεται έτσι μολονότι πάμπολλοι πανεπιστημιακοί έχουν διασυνδέσεις-υγιείς και όχι διαπλεκόμενες-με τον ιδιωτικό τομέα. Το Πανεπιστήμιο έχει εν μέρει «δημοσιουπαλληλοποιηθεί» στον τρόπο διοίκησης του. Χρειάζεται να διαμορφωθεί μια άλλη αντίληψη. 

- Η εκλογή ίων πρυτανικών αρχών από το σύνολο των φοιτητών δεν είναι μια ένδειξη δημοκρατικότητας και απεμπλοκής από την κομματική κηδεμονία στον πανεπιστημιακό χώρο; 
- Το σύστημα που προτείνεται είναι καλύτερο από το προηγούμενο εάν η πανεπιστημιακή κοινότητα έχει αποφασίσει να απαλλαγεί από τους κάθε είδους «δυνάστες» όπως επαγγελματίες πρυτάνεις, φοιτητοπατέρες, με το αζημίωτο συνδικαλιστές κ.ο.κ. Διαφορετικά και με το σύστημα αυτό μπορεί ένας φαύλος υποψήφιος να εξαγοράσει ψήφους ή μια παράταξη να δημιουργήσει ένα δίκτυο πελατών με βαθμολογικές διευκολύνσεις έναντι ψήφου. 

- Αντικείμενα πολεμικής προκαλεί και το θέμα του ασύλου. Πώς μπορεί να συνδυαστεί η άμιλλα των ιδεών με τον περιορισμό δράσης των εξτρεμιστικών στοιχείων; 
- Το άσυλο ως συμβολικός και ιστορικός θεσμός μπορεί να παραμείνει εφόσον υπογραφεί ένα νέο κοινωνικό, πολιτικό και βέβαια ακαδημαϊκό συμβόλαιο, όπως είχε γίνει το 1982. Σήμερα και με τον τρόπο που χρησιμοποιείται το άσυλο περισσότερο δίνει την αίσθηση της ασυλίας παρά της ιδιότητας της ελεύθερης διακίνησης ιδεών.