Καθηγητής Γιάννης Πανούσης






Ενεργοποιήστε την Javascript για να συνεχίσετε!

Δόγμα προληπτικής επίθεσης από τον «Επαναστατικό Αγώνα»



Συνέντευξη στην εφημερίδα "FREESUNDAY", 18/01/2009 
και στο δημοσιογράφο ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟ

Υιοθέτηση εκδοχής του δόγματος Μπους για την προληπτική νόμιμη άμυνα αποδίδει στην οργάνωση «Επαναστατικός Αγώνας» ο εγκληματολόγος Γιάννης Πανούσης. Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών χαρακτηρίζει «απλοϊκή και προ-πολιτική» την προκήρυξη της οργάνωσης και παρατηρεί ότι οι τρομοκράτες διεκδικούν το ρόλο του λαϊκού αγωνιστή, χωρίς όμως να έχουν μαζί τους το λαό. «Κοινωνικές συνθήκες για κοινωνικούς αγώνες, αλλά και για κοινωνικές ανατροπές, πάντα θα υπάρχουν. Οι τρομοκρατικές οργανώσεις τι σχέση "εκτός από τα ρητορικά σχήματα" έχουν με αυτά;» διερωτάται ο κ. Πανούσης.

Ποιες είναι οι πρώτες σας εντυπώσεις από το περιεχόμενο της νέας προκήρυξης του «Επαναστατικού Αγώνα», με την οποία αναλαμβάνει την ευθύνη για τρεις πρόσφατες ενέργειες;

Πρόκειται για μια συρραφή τουλάχιστον τεσσάρων κειμένων - που μπορεί να προέρχονται από τέσσερις διαφορετικούς συγγραφείς. Το ιδεολογικό μέρος (παγκοσμιοποίηση, φτώχεια, οικονομική κρίση) είναι ιδιαίτερα κοινότοπο, καθώς μπορεί κάποιος να βρει παρόμοιες αναλύσεις σε πολλά βιβλία και περιοδικά της Αριστεράς και όχι μόνο. Το «επαναστατικό» μέρος (μαζικό ένοπλο κίνημα, κομμούνα κτλ.) κινείται στο χώρο των φαντασιακών αυτοδικαιώσεων (γι' αυτό και χρησιμοποιείται συχνά το ρήμα «φανταστείτε»). Το ιστορικό μέρος («εγκλήματα» των αστυνομικών στο παρελθόν) είναι προφανές ότι αντλείται από ημερολόγια ή δημοσιογραφικές αναφορές, αφού τα στοιχεία είναι άνισα και ανόμοια. Τέλος, το «αντι-αστυνομικό» μέρος (η λεπτομερής «αναπαράσταση» των επιθέσεων), που αποτελεί και το εκτενέστερο κομμάτι της προκήρυξης, στοχεύει στη διαμόρφωση όρων «μονομαχίας» και στην ανάδειξη ενός επαναστατικού θάρρους που κατανικά το ένοπλο τμήμα της εξουσίας.

Θεωρείτε ότι υπάρχουν ομοιότητες στο ύφος της προκήρυξης με αυτό παλαιοτέρων οργανώσεων, όπως η «17 Νοέμβρη»;

Οι προκηρύξεις της «17 Νοέμβρη» ήταν πολιτικές. Αυτή η προκήρυξη του «Επαναστατικού Αγώνα» είναι απλοϊκή και προ-πολιτική. Από άποψη περιεχομένου και αντιλήψεων, οδηγεί την επαναστατική ιδεολογία στον 19ο αιώνα. Παρ' όλο που δανείζεται κομμάτια της «17 Νοέμβρη», δεν αναφέρεται καθόλου σε αυτή. Ή θέλει να αυτονομηθεί ή θέλει να μη φανεί η συνέχεια (ορισμένων στελεχών).

Η προκήρυξη διαπνέεται από έντονο αντι-αστυνομικό ύφος. Τι νομίζετε ότι σημαίνει αυτό; Ανοίγει «βεντέτα»;

Κατ' αρχάς, σκοτώνοντας αστυνομικούς δεν χτυπάς την καρδιά του συστήματος. ’λλο οι «φρουροί του καθεστώτος» και άλλο οι βάσεις του. Αυτή η έμμονη ιδέα κατά των αστυνομικών (με όσα γενικευμένα απαξιωτικά περιγράφονται) θέλει από τη μια να δώσει το στίγμα μιας μονομαχίας του Καλού εναντίον του Κακού και από την άλλη να ηθικοποιήσει τα χτυπήματά της στη βάση της αντεκδίκησης για θανάτους πολιτών από αστυνομική βία. Αυτό το πραγματικό (ή πλασματικό) μένος φτάνει στο σημείο του παραλόγου και της υιοθέτησης του δόγματος Μπους για την προληπτική νόμιμη άμυνα όταν γράφουν ότι, επειδή οι αστυνομικοί είναι έτσι, από το να σκοτώσουν αυτοί, οι επαναστάτες τους σκοτώνουν πρώτοι. Όταν πυροβολούν οι αστυνομικοί, είναι δολοφόνοι, όταν πυροβολούν αυτοί, είναι επαναστάτες

Παράλληλα, πάντως, διαπιστώνεται μία πολύ, ας πούμε, γενικόλογη προσέγγιση στα πολιτικά πράγματα. Γιατί, κατά την άποψή σας;

Στην ουσία, δεν υπάρχει πολιτική προσέγγιση και ανάλυση. Παραθέτουν διάφορες στιγμές πολιτικής αυτοδιαχείρισης της κοινωνίας, αλλά δεν λένε πώς τελείωσαν αυτές ή πώς εκφυλίστηκαν. Δεν γράφουν ποτέ τον όρο «ιμπεριαλισμός», τον όρο «Δεξιά» (δεν αναφέρονται ούτε καν στη ΝΔ), τον όρο «έθνος». Επιτίθενται κυρίως κατά των Αριστερών και των κομμάτων της Αριστεράς (με μια ψυχολογία προδομένου) και διεκδικούν τον τίτλο του λαϊκού αγωνιστή, χωρίς να έχουν πλάι τους το λαό. Το κείμενο είναι πολιτικά αναχρονιστικό, με αναπαλαιωμένα, αλλά και παλιοκαιρισμένα, επιχειρήματα. Προσπαθούν να δώσουν πολιτική βάση (την επαναστατική προοπτική) στα πολιτικά τυφλά χτυπήματα.

Από τη μέχρι τώρα δράση του, μπορείτε να σκιαγραφήσετε τα χαρακτηριστικά του «Επαναστατικού Αγώνα»;

Συγκροτείται από διαφορετικής γενιάς και ιδεολογίας πρόσωπα. Εξού και οι αντιφάσεις του κειμένου (π.χ. αλλού εξυμνείται η κοινωνική οργή, η κοινωνική πίεση, η κοινωνική εξέγερση και αλλού όλα επαφίενται στην ένοπλη πάλη της μειοψηφίας, χωρίς αναφορά στην κοινωνία). Οι εκτελεστές τους, και όχι οι θεωρίες τους, τους κάνουν «διακριτούς» στον όποιο χώρο κινούνται. Θεωρείτε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε νέο κύκλο τρομοκρατίας στην Ελλάδα; Αυτό θα εξαρτηθεί από την εσωτερική συνοχή της οργάνωσης ή των επιμέρους πυρήνων της και από την αντιμετώπιση αυτής της μορφής βίας από τον ελληνικό λαό και από την πολιτεία. Αυτοί οι ακήρυχτοι πόλεμοι, με πολλά κέντρα αποφάσεων, που ματαίως αναζητούν λαϊκά ερείσματα, τελειώνουν όπως άρχισαν, έχοντας όμως στο ενδιάμεσο σκορπίσει το θάνατο σε αθώους πολίτες.

Κάποιοι αναλυτές εκτιμούν ότι οι συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί στη χώρα ευνοούν την «ανάπτυξη» βίαιων ομάδων στην κοινωνία. Συμφωνείτε με αυτή την προσέγγιση;

’λλο η κοινωνική απειθαρχία και οι κοινωνικές εκρήξεις και άλλο ο ένοπλος αγώνας. ’λλο η αγωνιστική βία των νέων -την οποία ειρωνεύονται οι συντάκτες της προκήρυξης- και άλλο τα Καλάσνικοφ που σκοτώνουν από μακριά (ενώ, κατά το κείμενο, θέλουν μάχη «σώμα με σώμα»). Κοινωνικές συνθήκες για κοινωνικούς αγώνες, αλλά και για κοινωνικές ανατροπές, πάντα θα υπάρχουν. Οι τρομοκρατικές οργανώσεις τι σχέση -εκτός από τα ρητορικά σχήματα- έχουν με αυτά;

Όσον αφορά τη στάση των Αρχών για το θέμα, ποια είναι η άποψή σας;

Δεν είναι θέμα μόνο της αστυνομίας και των διωκτικών Αρχών. Αν δεν θέλουμε να «μακροχρονίσει» το φαινόμενο, χρειάζεται μεγαλύτερη πολιτική και κοινωνική κινητοποίηση.


Το πλήρες κείμενο σε μορφή PDF (Acrobat reader) PDF