Aπό την αισιοδοξία της νέας αρχιτεκτονικής, της νέας πολεοδομίας, της νέας οικο-δημοκρατίας έχουμε καταλήξει να ζούμε σε χώρους ασχήμιας, βίας και φόβου.
Μπορούν οι νομαρχίες και οι δήμοι να λειτουργήσουν ως ταυτόχρονος φορέας Τοπικής Αυτοδιοίκησης και κρατικής αποκέντρωσης; Πόσο υφίσταται η ταυτόχρονη μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπως το Σύνταγμα προβλέπει; Ενάμιση μήνα προ των δημοτικών και νομαρχιακών εκλογών, ο υποψήφιος υπερνομάρχης Αθηνών - Πειραιώς και καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γιάννης Α. Πανούσης και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και επιστημονικός διευθυντής του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου, κ. Ξενοφών Ι. Κοντιάδης, αναλύουν στο «Κ» την κατάσταση. Υπέρ μιας «νέας "αυτοδιοικητικής κουλτούρας" στις τοπικές κοινωνίες» τάσσεται ο κ. Κοντιάδης, επισημαίνοντας ότι οι «ΟΤΑ πρέπει να αποκτήσουν αυτοτελείς μηχανισμούς άντλησης πόρων, ιδίως μέσω της φορολογικής αποκέντρωσης». Τον συγκεντρωτισμό του κράτους στηλιτεύει ο κ. Πανούσης, καθώς «αρνήθηκε πεισματικά να αποκεντρώσει πόρους και εξουσία και συνέχισε να αντιμετωπίζει τις νομαρχίες περίπου ως διεκπεραιωτικές υπηρεσίες και μάλιστα υπό τον ασφυκτικό έλεγχο του διορισμένου περιφερειάρχη». Ο κ. Πανούσης προτάσσει «την κοινωνία των ανθρώπων», όπου «κοινωνική δημοκρατία σημαίνει κοινοβουλευτικό έλεγχο, δικαίωμα συμμετοχής των πολιτών, μεταρρυθμιστικές νομοθετικές πρωτοβουλίες αλλά και ριζοσπαστικό παρεμβατισμό (μέσω των κινημάτων)».
Δεν αισθάνεται ούτε πολιτικός παράγοντας ούτε μεσσίας ή μάγος. Πιστεύει ότι ο θεσμός της υπερνομαρχίας πρέπει να αποκτήσει αποφασιστικές, αποκλειστικές υπερτοπικές αρμοδιότητες ή πρέπει να καταργηθεί και κάνει λόγο για «υποψήφιους-σκιές». «Οι ΟΤΑ δεν αποτελούν άλλη μια μορφή εξουσίας που επισωρεύεται στην πλάτη των πολιτών, ούτε συνιστούν ένα δεκανίκι των κομμάτων» σημειώνει ο καθηγητής Γιάννης Πανούσης και παρά την υποψηφιότητα του ως υπερνομάρχης Αθηνών-Πειραιώς με την υποστήριξη του ΣΥΝ, δηλώνει ότι παραμένει δάσκαλος και κοινωνικός σχολιαστής. Ο ίδιος βλέπει ως πρόκληση ελευθερίας, βγαίνοντας από τον εξίσου αυτοδιοικούμενο πανεπιστημιακό χώρο για να εισέλθει στην τοπική αυτοδιοίκηση, να δοκιμάζει στην πράξη τις αξίες της συλλογικότητας, της σύνθεσης απόψεων, της κοινής προσπάθειας, του πολιτισμού, της πολυφωνίας. Κάτι βέβαια που δεν το έχει αισθανθεί ιδιαίτερα στην πόλη της Νέας Ερυθραίας -και στο Καστρί ειδικότερα- όπου ζει «βάσει οικογενειακής ομοφωνίας» τα τελευταία χρόνια, αντίθετα με το τι μπορεί να φανερώνουν ο χώρος και οι άνθρωποι της. Το γιατί μάς εξηγεί στη συνέντευξη που ακολουθεί.