Έχει η Ελλάδα «καγκουρό»;

Εκτύπωση | Αποστολή | Μοιράσου

Άρθρο στο aixmi.gr, 07/01/2012

Είμαι στον κύκλο των μικρών ήχων.
Χαίρομαι μαζί τους.
Φιλ. Νικολόπουλος, «Και η ζωή; Και η αγάπη;»

1. Θα ξεκινήσω από τις πλέον πεζές ερμηνείες και θα προχωρήσω με τις πλέον περίπλοκες (ή και φουτουριστικές) που επιχειρούν να προσεγγίσουν το φαινόμενο της καγκουροποίησης.

Ένας νέος ή μια νέα μπορούν να επιμηκύνουν την παραμονή τους στο πατρικό/μητρικό σπίτι διότι: α) δεν έχουν χρήματα να νοικιάσουν ένα δικό τους studio β) δεν έχουν λόγο να μείνουν αλλού (π.χ. δε διατηρούν μόνιμες ερωτικές σχέσεις ή δεν κάνουν παρέες) γ) προτιμούν να τους υπηρετούν άλλοι παρά να αυτοεξυπηρετούνται δ) φοβούνται τη μοναξιά κι έχουν ανάγκη από την προστασία των μεγαλύτερων ε) έχουν πανικοβληθεί με την εγκληματικότητα και νομίζουν ότι, αν μείνουν μαζί με άλλους, μειώνουν τις πιθανότητες να πέσουν θύματα στ) συνδέονται με παθολογικό τρόπο με τον ένα επιζώντα γονέα ζ) θεωρούν ηθικό τους χρέος να μην αφήσουν μόνο του/ μόνους τους γονέα/γονείς ανάπηρο/ους ή άρρωστους ή θέλουν να βρίσκονται κοντά στους γέρους για να τους κληρονομήσουν ή να μην αφήσουν την περιουσία αλλού θ) το επιβάλλουν πρακτικοί λόγοι, καθώς εργάζονται μέσα στο σπίτι ή κοντά σε αυτό ι) δεν μπορούν να ξεπεράσουν ιστορικούς, προσωπικούς, συναισθηματικούς λόγους που συνδέουν την ανέμελη παιδική τους ηλικία με ορισμένο χώρο, γειτονιά κ.λπ.

Αν εξαιρέσει κανείς τους πρακτικούς λόγους που, πολλές φορές, υποχρεώνουν τον νέο ή τη νέα να συμβιώνει/συστεγάζεται με τους γονείς, οι νέοι που γερνάνε στο πατρικό/μητρικό σπίτι συνήθως δεν έχουν τα κότσια να βγουν και να αντιμετωπίσουν μόνοι τους τη ζωή. Με άλλα λόγια δεν έχουν ενηλικιωθεί.

1. Είναι δύσκολο και παρακινδυνευμένο να γενικεύσουμε και να διαμορφώσουμε μοντέλο καγκουροποίησης. Υπάρχει η απλή συστέγαση, όπου ο νέος/η νέα απλώς τρώνε και κοιμούνται στο σπίτι των γονιών (αλλά εργάζονται και ζουν αλλού). Υπάρχει η πιο προχωρημένη συγκατοίκηση, όπου ο νέος/ η νέα συμβιώνουν με τους γονείς, με την έννοια ότι μοιράζονται τα βάρη και τις υποχρεώσεις και αναλαμβάνουν σχετικές ευθύνες. Υπάρχει η πλήρης αφομοίωση/εξάρτηση του νέου ή της νέας από την οικογένεια ή το ζεύγος των γονέων, όπου στην ουσία πρόκειται για επικίνδυνη παράταση της παιδικής/εφηβικής ηλικίας.

Οι επιδράσεις στις δύο πρώτες περιπτώσεις, λαμβανομένων υπόψη της μόρφωσης της δράσης, των χαρακτήρων, των ιστορικών δεσμών και των όρων επικοινωνίας, μπορεί να είναι αμοιβαίες. Δηλαδή, να επηρεάζουν όλοι όλους.

Στην τρίτη περίπτωση είναι βέβαιο ότι ο νέος/η νέα έχουν δεχτεί να μείνουν ή να (ξανα)γίνουν εξαρτήματα/παρακολουθήματα της νοοτροπίας και του κώδικα αξιών των παλαιοτέρων. Δεν πρόκειται για συντηρητισμό, αλλά για μη-απογαλακτισμό.

1. Η τυπολογία ποικίλει και διαφέρει. Υπάρχουν γονείς που αρέσκονται στη διατήρηση μια πατριαρχικής ή πολυπυρηνικής οικογένειας (για λόγους συναισθηματικούς ή και οικονομικούς). Άλλοι προτιμούν τη μονοπυρηνική ή κλειστή οικογένεια, όπου ο ζωτικός χώρος είναι περιορισμένος.

Οι εξαρτήσεις που διαμορφώνονται (τους ντύνω, τους ταϊζω, τους κοιμίζω) πολλές φορές δίνουν στον γονέα τη δυνατότητα να ασκεί κάποια εξουσία, να απολαμβάνει κάποιου κύρους, άλλες όμως φορές είναι υποχρεωμένος να το κάνει διότι το παιδί του αδυνατεί να τα βγάλει πέρα μόνο του 9ειδικές ανάγκες, αρρώστια, τοξικομανία, αγοραφοβία κ.ο.κ)

Η ισορροπία ανάμεσα στον πατέρα/αφέντη και στη μάνα/κλώσσα από τη μία, αλλά και στους γονείς/απάγγειο από την άλλη, επιτυγχάνεται κατά περίπτωση και δεν μπορούμε να αφορίσουμε ή να δογματίσουμε γενικεύοντας.

1. Οι διαμορφούμενες σχέσεις υποταγής εξαρτώνται από την αιτιολογική βάση της καγκουροποίησης, σύμφωνα με τον κατάλογο που κατέγραψα στο σημείο 1. Σε γενικές, πάντως, γραμμές η κάθε μορφή εξουσίας προτιμά να απευθύνεται σε υπηκόους και όχι σε πολίτες. Καθώς δε, για να δικαιούται κανείς τον τίτλο του πολίτη, πρέπει να έχει πετύχει και αποδείξει την ανεξαρτησία και την αυτονομία του (σπάζοντας όλους τους ομφάλιους λώρους), είναι σχεδόν βέβαιο ότι το πρότυπο του νέου-ουρά του μπαμπά ή της μαμάς δεν αφήνει πολλά περιθώρια για ελευθερία και αντίσταση, για αυτοκαθορισμό και αυτοδιάθεση.

Προοπτικά μια τέτοια κοινωνία γονεϊκών κλώνων θα εκφυλιζόταν και θα χανόταν