Καθηγητής Γιάννης Πανούσης






Ενεργοποιήστε την Javascript για να συνεχίσετε!

Από-κλίνοντες πολιτικοί



Άρθρο στο aixmi.gr, 11/10/2011

Των συνειδήσεων ο χορός
Που δεν έχει αρχίσει ακόμα
Τάσος Ηλιάδης, «Αίθριος λόγος»


«Αφήστε μας να θάψουμε τους νεκρούς μας»,
 
μονολογούσε προχθές ένας φίλος. «Δεν έχουμε άλλα περιθώρια για μεταμοσχεύσεις από τα κορμιά των πεθαμένων. Αναζητήστε ζωντανούς για πειραματισμούς».

Είναι κάτι παραπάνω από αλήθεια ότι στην Ελλάδα ιστορικοί λόγοι επιβάλλουν μια γενιά να κληθεί να παίξει όλους τους ρόλους.

Και βέβαια, αρκετοί εξοικειώνονται γρήγορα με την πολλαπλότητα – συχνά αντιφατικότητα – των «προσωπείων», της «διαφορετικής γλώσσας», της «άλλης αντίληψης». Οι περισσότεροι, όμως, κουράζονται να αγωνίζονται σε μάχες με κανόνες τακτικής που αγνοούν. ‘Οσοι αναγνωρίζουν ότι δεν ήσαν φτιαγμένοι για τέτοια αφήνουν χώρο σε άλλους (νεώτερους ή ικανότερους ή ειδικότερους). Άλλοι, όμως, δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι κάθε πολιτικός ρόλος είναι από τη φύση που πεπερασμένος. Πιστεύουν στην αιώνια επάνοδο των (ίδιων) ευκαιριών. Μυθοποιούν το αγωνιστικό (συνδικαλιστικό, συνήθως) παρελθόν και το προβάλουν στο μέλλον με μεγεθυντικό φακό (ευκταίων, αλλά ανέφικτων) κοινωνικών λύσεων.

Οικειοποιούνται ονόματα και σχέσεις. Αναγορεύονται σε απαραίτητο για την κάθε εξουσία«αριθμομνήμονα». Μ’αυτά και μ’αυτά, καρφώνουν γερά την «καρέκλα» τους στο στέρεο σανίδι των συσχετισμών.

Πολλοί υποστήριξαν ότι οι «ερασιτέχνες» πολιτικοί (και δεν αναφέρομαι μόνο στους βουλευτές, αλλά σε όλο το φάσμα των διευθυντών, διοικητών, προέδρων κ.λ.π. που στελεχώνουν τον κυβερνητικό – διοικητικό μηχανισμό) αποτελούν την εναλλακτική λύση απέναντι στους πωρωμένους «επαγγελματίες» πολιτικάντηδες της επάρατης.

Το μέλλον θα δείξει. Τι συμβαίνει, όμως, σήμερα;

Κι έχω παρατηρήσει πως αρκετοί άρχισαν να έχουν οφθαλμούς χωρίς «κόρη», βλέμμα χωρίς κατεύθυνση. Όλα μοιάζουν ρυθμισμένα. Και τα «εντός» και τα «εκτός». Όλοι μοιάζουν να ξέρουν αλλά να καρτερούν. Και οι «εντός» και οι «εκτός». Ως πότε;

Οι ταχυδακτυλουργοί, όμως, άφησαν πίσω τους τρύπια καπέλα και σπασμένα μαγικά ραβδιά.

Οι στρατιές των νομαρχών που γίνονται γενικοί γραμματείς, των συμβούλων που μετονομάζονται σε ειδικούς συνεργάτες, του φιλαράκου που «προβιβάζεται» σε ισχυρό παράγοντα, δεν μπορεί πια να μας κρύψει την αφτιασίδωτη αλήθεια: Χωρίς ανθρώπους, πολλούς ανθρώπους,«νέους» ανθρώπους, δε γυρίζει ο τροχός.

«Το κακό», συνέχισε ο φίλος «είναι πως μαζί με τους πεθαμένους πρέπει να θάψουμε και τις ιδέες τους. Και κανείς δεν έχει πειστεί ότι οι τοτινές ήσαν οι πιο λαθεμένες».

Κι, όμως, οι νέο-προφήτες (κάνουν πως) γνωρίζουν τα πάντα.

Πρέπει κι αυτοί να συνειδητοποιήσουν ότι ο Επιμηθεύς ποτέ δεν δικαιώνεται. Μόνον ο λόγος του Προ-μηθέως έχει πολιτική (και προσωπική) αξία. Όταν «ο κύκλος κλείνει», δεν αρκεί να διαπιστώνουμε και να προτείνουμε. Για να γίνει ο λόγος αξιόπιστος πρέπει επιπρόσθετα:

  1. Να αναφερθούν ατομικά ή συλλογικά οι φορείς εξουσίας που συνέτειναν ή επιτάχυναν την«παρέκκλιση» από λόγους συμφέροντος.
  2. Να υπογραμμιστούν τα λάθη πορείας και να καταλογιστούν πολιτικές ευθύνες.
  3. Να αναφερθούν ονομαστικά όσοι πρόβλεψαν την «παρέκκλιση» και να επισημανθεί η «τύχη»που τους επιφύλαξαν (τότε), αυτοί που σήμερα έρχονται να πιστοποιήσουν την «παρέκκλιση».

Θα μπορούσε κανείς να γράψει τόμους για το τι «ανακαλύπτει» κάθε στιγμή στα φοβισμένα μάτια των καρεκλάκηδων, στα γεμάτα προσμονή βλέμματα της «παρέας», στα έκπληκτα μάτια των εκτός συσχετισμών, στα αγωνιώδη ερωτηματικά και τις εύλογες απορίες που σχηματίζονται στα μάτια του ελληνικού λαού, ο οποίος δεν κατανοεί πολιτικά κείμενα, αλλά ορθά διαισθάνεται, βλέπει και αξιολογεί πολιτικές πρακτικές.

Η θέση-κλειδί λείπει και από τα μανιφέστα και από τα εξομολογητικά άρθρα: ΚΑΘΑΡΣΗ.

Χωρίς κάθαρση, η Ύβρις θα παραμείνει και θα στιγματίζει δικαίους και αδίκους. Είναι λυπηρό που μαζί με τα «ξερά θα καούν και τα χλωρά». Όμως, οι γνωρίζοντες από στήθους τη διαλεκτική της Ιστορίας, θα πρέπει να ομολογήσουν ότι τα ίδια πρόσωπα δεν είναι δυνατόν να εφαρμόσουν άλλη πολιτική.

Μόνον αν κληθούν νέα πρόσωπα να υλοποιήσουν τη νέα στρατηγική θα μπορούσε κανείς να ανανεώσει την ελπίδα.

Παλιά πρόσωπα σε νέους ρόλους ή νέα πρόσωπα σε παλαιούς ρόλους δεν πείθουν πια κανέναν.