Καθηγητής Γιάννης Πανούσης






Ενεργοποιήστε την Javascript για να συνεχίσετε!

Είμαστε όλοι προβοκάτορες;



Άρθρο στην εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ", 12/01/2009

Υπάρχουν και περιπτώσεις
που η αλήθεια σκοτώνει.
Αν την πεις
σίγουρα είσαι ένοχος
και μη ζητάς ελαφρυντικά
Π. Κατράκης, Το δίλημμα

Πρέπει ως λαός να επανεξετάσουμε την «εσωτερική αξία» της δολοφονικής σφαίρας. Από τα τελευταία τραγικά γεγονότα προέκυψε και πάλι η «αμφί»-κουλτούρα των Ελλήνων (αμφι-βολία, αμφι-σβήτηση, αμφι-θυμία, αμφι-ταλάντευση). Μια κουλτούρα αμφί-ροπης ιδεολογικής αιώρησης που τελικά ανισορροπεί όλο το κοινωνικοπολιτικό σύστημα. Ξεκινήσαμε από τη σφαίρα του αστυνομικού, περιπλανηθήκαμε στις πέτρες και στα ρόπαλα, δοξολογήσαμε τις εμπρηστικές επιθέσεις κατά αστυνομικών δυνάμεων και καταλήξαμε σε ριπές Καλάσνικοφ κατά αστυνομικών. Ενας αιματηρός κύκλος βίας μέσα στον οποίο είμαστε όλοι κλεισμένοι (έστω κι αν πιστεύουν ορισμένοι ότι αυτοί είναι απλώς παρατηρητές και σχολιαστές). Δεν φτάνει όμως που ο καθένας δικαιολογεί/αιτιολογεί τη δική του βία και καταγγέλλει τη βία του όποιου «εχθρού» του, φτάσαμε και στο (ηθικά, κοινωνικά, πολιτικά) απαράδεκτο συμπέρασμα ότι «μια σφαίρα δεν αξίζει όσο μια σφαίρα, άρα μια ζωή δεν αξίζει όσο μια ζωή, άρα κάθε άνθρωπος δεν αξίζει όσο κάθε άνθρωπος».

Μ' ΑΥΤΟ το σκεπτικό καταλήγουμε στο να προβοκάρουμε οι ίδιοι τη ζωή μας αφού όλες οι κοινωνικές ομάδες μπορούν να ερμηνεύσουν με τον δικό τους τρόπο (και για το δικό τους όφελος) αυτή την έσχατη ανισότητα. Προβοκάτσια δεν είναι μόνο το να προκαλείς κάτι και να κρύβεσαι. Είναι επίσης και το να καταγγέλλεις αυτό που προκάλεσες εσύ (σε μια λογική αυτοεκπληρούμενης προφητείας). Είναι, τέλος, και το να δημιουργούμε τους όρους μιας ανελεύθερης δημοκρατίας και μετά ν' απορούμε που οι άνθρωποι με τα μαύρα πιστόλια παίρνουν τον νόμο στα χέρια τους «στο όνομα -μάλιστα- του ελληνικού λαού».

ΠΡΕΠΕΙ κάποτε να συνεννοηθούμε. Νοείται δημοκρατία που φοβάται ν' αντιδράσει στο έγκλημα λόγω διαφωνούντων ημι-ενόπλων;

ΠΩΣ κατοχυρώνεται η ασφάλεια των πολιτών όταν οι ίδιοι αμφισβητούν συνεχώς τη νομιμοποίηση και την πρόθεση των αρμόδιων οργάνων;

Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ της δημοκρατίας και των ελευθεριών από τις επιβουλές των παρανομούντων αφορά και τις από πάνω αλλά και τις από κάτω εκ-τροπές βίας, καταστολής και εξουσίας (άλλωστε οι όροι του παιχνιδιού είναι λίγο-πολύ ίδιοι). Η (όποια) «προβοκάτσια» της Αστυνομίας δεν καθιστά τους κουκουλοφόρους λαϊκούς αγωνιστές και η (όποια) «προβοκάτσια» των (όποιων) μυστικών υπηρεσιών δεν καθιστά τη δολοφονική απόπειρα κατά των αστυνομικών ενέργεια άνευ πολιτικής αξίας.

ΕΚΤΟΣ ΕΑΝ η εθνική μας τύφλωση και η αμφί-κοπη προοδευτικότητά μας εξισώνουν το (έτσι κι αλλιώς) ελέγξιμο κράτος με το (πάντοτε) ανεξέλεγκτο αντι-κράτος. Μας αξίζει άραγε μια τέτοια αυτο-προβοκάτσια;